طریق معرفت
برادران و خواهران؛
در آیات قرآن بدین گونه آمده است که در ابتدا انسان حتما خواهد مرد و خداوند گفته است «کل نفس ذائقة الموت». همه نیز به سمت خدا باز خواهند گشت «انا لله و انا الیه راجعون». بنا بر این هیچکس استثنا نشده و همه به سمت او باز می‌گردند. روز قیامت خدا مردم را از نو بر می‌انگیزد، «ویحشر الله ناس جمیعا». هر انسانی که در طول تاریخ زندگی کرده در برابر خدا قرار گرفته و به تنهایی محاسبه می‌شود. در زندگی دنیا مسئولیت‌های فردی و جمعی وجود دارد و محاسبه روز قیامت با محاسبه و بازخواست‌های دنیا فرق دارد.
در صحرای محشر در روز قیامت، مجرمان و مومنان به شکل متفاوتی ظاهر می‌شود، «ونحشرهم یوم القیامه علی وجوههم». خداوند در آن روز با مجرمان و جنایتکاران سخن نگفته و به آنها نگاه نمی‌کند. خدایی که عذاب و عقاب و پاداش در اختیار اوست، به این افراد نگاه نمی‌کند. در طرف دیگر مومنان هستند که نورانی بوده و مورد لطف خداوند هستند.
روز قیامت همچنین به نام «روز بیشترین ترس» نیز خوانده شده است. برخی از انسان‌ها در انتظار خیر هستند و قلب آنها سرشار از امید است و برخی دیگر هراسان و نگران هستند و هر کسی بار نیکی و بدی خود را حمل می‌کند و به خود مشغول است. هر کسی ایستاده و راه فراری از بازخواست ندارد. انسان به کجا فرار می‌کند؟ «الی این المفر». انسان در آن روز از عدالت و محاسبه و بازخواست و عدالت خدا به کجا میخواهد فرار کند. همه ما در آن روز در برابر خدا هستیم. سپس نامه اعمال انسان‌ها به آنها تسلیم شده و همه می‌بینند که در این نامه اعمال هر کوچک و بزرگی ذکر شده است. پس از آن انسان عمل خود را در برابرش حاضر می‌بیند. پس می‌بینیم که هیچ راه فراری ندارد و اعمالش در دنیا در برابر وی کاملا مشخص است. ملائکه و نوشته‌ها و اجسام در آن روز بر انسان شهادت می‌دهند. آیا انسان در آن روز میخواهد از علم و آگاهی خدا فرار کند؟ در آن روز تمامی حقیقت‌ها نیز فاش می‌شود و سپس ترازوی دقیق برپا شده و دادگاه عدالت برگزار می‌شود و تمامی مفسدان در زمین محاکمه شده و حق به تمامی مظلومان بازگردانده می‌شود و هر کسی باید به تنهایی از خود دفاع کند.